door Peter van Zijl, Business Development Manager, SDB Groep

Tijdens een bespreking bij ons op kantoor over community care kreeg ik een landkaartje onder ogen van Europa. Een kaartje met intrigerende cijfers. Het maakte inzichtelijk hoeveel procent van de bevolking vindt dat de zorg voor zieke ouders een plicht van hun kinderen is. In Nederland stond het getal 16. Daarmee bungelen wij als Nederlanders kansrijk onderaan. Van onze oosterburen vindt bijvoorbeeld 47 procent dat je als kind verplicht bent om een handje te helpen als je ouders ziek worden. In Frankrijk loopt dat percentage op naar 73 procent. En Georgië spant de kroon met maar liefst 93 procent.

Deze cijfers, die recentelijk naar buiten werden gebracht, zijn afkomstig van de European Values Study (EVS) en World Values Survey (WVS) die onderzoek doen naar waardepatronen van mensen. Volgens mij kun je op twee manieren naar die cijfers kijken. ‘We’ zijn op dit moment het slechtste jongetje van de klas. Maar ook hebben ‘we’ maar liefst een groeipotentieel van 84 procent.

Want stel je eens voor dat die toch magere 16 procent zich verdubbelt tot 32. In dat geval zouden we de meeste Scandinavische landen voorbijstreven. Leuk voor de ranglijstjescompetitie. Maar belangrijker is het effect van die extra burgerparticipatie. In het bijzonder op het personeelstekort.

Een mooi initiatief in Hollandscheveld (Drenthe) laat dat zien. Daar zoeken zorgorganisaties, gemeente en de dorpscoöperatie sinds 2019 de verbinding op burgerkrachtinitiatieven. Met als doel de zorg en ondersteuning voor thuiswonende mensen duurzaam in te richten. Omdat ze ervan overtuigd zijn dat dit zonder de inzet van burgers niet kan. Dat klinkt idealistisch. Misschien zelfs utopisch. Toch is de onderliggende businesscase rock solid. Met de samenwerking tussen professionals en burgers bespaart Hollandscheveld zo’n 38 duizend euro per cliënt (!) op jaarbasis – oftewel, een gemiddeld jaarinkomen van één fulltimezorgprofessional. En dát is interessant. Ook voor de kinderopvang.

In onze branche zie je spaarzaam ouderparticipatiecrèches de kop opsteken. Anderhalf jaar geleden is het initiatief officieel erkend door opname in de Wet kinderopvang. Niet dat dat een enorme groei tot gevolg heeft gehad. Er zijn er op dit moment slechts zeven in Nederland – dus ruimte genoeg voor uitbreiding. Maar je kunt ook denken aan een hybride vorm waarbij er een actievere rol van ouders in de ‘traditionele’ kinderopvang is weggelegd. In Duitsland wordt bijvoorbeeld niet moeilijk gedaan over een ouder op de groep wanneer een professionele kracht ziek naar huis moet. En geef ze eens ongelijk. Zijn we niet een beetje doorgeslagen in het zoeken naar tweetalig opgeleide hbo’ers voor een plek op de groep? Is een moeder uit de buurt met het hart op de juiste plaats niet een prima alternatief, met bovendien een duurzamere houdbaarheidsdatum?

Met tekorten in 2031 van 135.000 mensen in de zorg en 50.000 mensen in de kinderopvang* is dat een relevante vraag. Gaan we het huidige systeem verder oppompen – met nog meer regels en de inzet van overpriced zzp’ers – of gaan we het duurzaam omvormen? It takes a village to raise a child en daarmee een onderliggend systeem dat uitgaat van vertrouwen, gedeelde kernwaarden en oprechte aandacht. De community care van Hollandscheveld laat zien dat het kan. Een lichtend pad dat de invulling van gratis kinderopvang dichterbij brengt.

* Volgens onderzoek van ABF Research respectievelijk Kinderopvang Werkt.